Anh Việt Phương có kể câu chuyện về một cháu bé con một đồng chí cán bộ Trung ương. Đồng chí ấy đưa con vào cơ quan, rồi vì công tác, buổi trưa chưa về kịp. Bác “mời” cháu đi ăn cơm với Bác (xin nhớ trong ngôn ngữ của Bác, không có chữ “cho”, mà chỉ có “tặng”, “biếu”, “mời”, “chia”...). Hôm ấy có cả bác Tô (Phạm Văn Đồng) cùng dùng bữa với hai bác cháu.

Ngồi vào mâm cơm, “công tử” sợ lắm, không biết “mở đầu” trận “chiến đấu” từ đâu đây? Có một bát canh thì chưa dám lấy. Còn đĩa thịt gà lại để gần phía bác Tô. Bác biết ý, gắp bỏ vào bát của cháu miếng thịt gà, suất của Bác. Sau đó, Bác Hồ gắp thêm thức ăn, chan canh... “Tiêu diệt” được hai bát, chú bé đặt bát nói “cháu ăn xong rồi ạ”. Và ù té chạy, Bác gọi cháu quay lại:

- Này cháu, chưa xong đâu. Cháu vào đây. Thế này nhé. Hôm nay, bác Tô và Bác Hồ mời cháu ăn cơm. Cháu ăn xong, cháu phải cảm ơn rồi mới đi chứ. Không cảm ơn đã đi là không được đâu.

Cháu bé vòng tay, cúi đầu:

- Cháu cảm ơn Bác Hồ, cháu cảm ơn bác Tô ạ... ạ...

Xong, lại co cẳng chạy. Ra đến cửa, Bác Hồ lại gọi:

- Chưa, chưa xong đâu, cháu lại đây. Cháu còn nhỏ, bây giờ về nhà cũng chơi thôi. Cháu ăn và rửa bát của cháu cho sạch, đặt lên bàn. Chứ không được để cô chú hầu cháu đâu.

Cháu nhỏ mang bát đi rửa, rửa đi rửa lại, thật sạch sẽ rồi mang vào trả.

- Mời cháu ngồi xuống ăn “tráng miệng” với Bác, bác Tô có việc về rồi.

Bác Hồ cắt quả táo làm hai phần. Phần trên nhỏ phần dưới to. Như một cái nồi đồng có cái vung.

- Bây giờ hai bác cháu mình chia nhau. Mời cháu cái “vung” nhỏ, Bác ăn cái “nồi” to. Cháu có biết tại sao không? Bác thì lao động, buổi sáng làm việc, buổi chiều làm việc. Lao động như vậy là Bác phải ăn nhiều, nên ăn cái “nồi” to. Cháu thì chưa lao động, cháu ăn cái “vung” nhỏ thôi. Cháu nhớ khi về gia đình ăn cơm với bố mẹ, cháu phải biết chia phần to. Bố mẹ đi lao động cả ngày, bố mẹ phải ăn phần to. Cháu chia cho bố mẹ phần to, cháu ăn phần nhỏ thôi. Cháu đừng giành ăn phần to của bố mẹ nhé...

Một cựu chiến binh nghe chuyện xong, nói:

- Bác dạy cán bộ đấy! Còn cái anh làm ít ăn nhiều, ăn vụng, ăn trộm thì còn lâu, còn “tết”, đất nước mới khá lên được...

Trích từ cuốn sách “Tấm gương Bác - Ngọc quý của mọi nhà” NXB Thông tin và Truyền thông xuất bản.